W kole zaczarowanem. Na marginesie pewnego "konfliktu historycznego"

problem legendy i mitu w kwesii ukraińskiej. Dwie postawy cudzoziemców: oczarowanie lub (w większości przypadków) zaślepiony mesjanizm. Na podstawie przykładów z "Ogniem i mieczem" autor pokazuje, że głównym twórcą legendy o buntowniczym stepie i "chłopach rezunach", która "uratowała" polski mesjanizm, był Sienkiewicz. W całym cyklu autor próbuje również wskazać źródła polskiej ukrainofobii.